Wat is het?

Vertigo is een ander woord voor draaiduizeligheid. Het woord zegt het zelf: bij draaiduizeligheid zie je alles om je heen draaien. Je kunt ook het gevoel hebben dat je zelf ronddraait terwijl je toch stil ligt of zit. Draaiduizeligheid wordt veroorzaakt door een verstoring van het evenwichtsorgaan. Dit is een klein kwetsbaar orgaantje binnenin het oor. Als dat niet goed werkt, krijgen je hersenen verkeerde informatie doorgestuurd over de positie van je lichaam ten opzichte van je omgeving.
Draaiduizeligheid kan verschillende oorzaken hebben. Je evenwichtsorgaan kan ontstoken zijn, of de buisjes van het evenwichtsorgaan door kristallen verstopt. Het kan ook zijn dat er te veel vloeistof in de buisjes van het evenwichtsorgaan zit, of dat de bloedtoevoer naar het evenwichtsorgaan verstoord is.
Draaiduizeligheid is ook een belangrijk symptoom bij BPPD (benigne paroxismale positieduizeligheid), neuritis vestibularis (ontsteking van de evenwichtszenuw) en de ziekte van Ménière. Ook spanning in de nek, paniekaanvallen (hyperventilatie) of het verouderingsproces (veranderingen ter hoogte van hersenen, ogen, evenwichtsorganen) kunnen klachten van vertigo geven. Medicatiegebruik (of misbruik) kan eveneens aan de basis liggen van draaiduizeligheid.

Hoe vaak komt het voor?

Per 1000 consultaties per jaar krijgt de huisarts 27 keer de klacht duizeligheid te horen. Vrouwen hebben hier tweemaal zo vaak last van dan mannen. Er is een duidelijke toename met de leeftijd. Bij 36% van de gevallen kan de arts geen precieze diagnose stellen. Dit is vooral het geval bij ouderen. Bij 16% is de diagnose een van de syndromen die gepaard gaan met draaiduizeligheid. De drie meest voorkomende zijn benigne paroxismale positieduizeligheid (BPPD), neuritis vestibularis en de ziekte van Menière.
Een beroerte, hartritmestoornissen of een andere hartziekte zijn minder vaak verantwoordelijk voor de duizeligheid. Een hersentumor als oorzaak van duizeligheid komt in de praktijk zelden voor.

Hoe kun je het herkennen?

Wat je precies merkt bij de draaiduizeligheid, kan variëren:
– Komt de draaiduizeligheid in aanvallen wanneer je het hoofd beweegt? Begint de duizeligheidsaanval vaak in de ochtend of ’s nachts? Neemt de duizeligheid toe als je achteruit leunt vanuit een zittende positie of wanneer je draait in bed? Deze draaiduizeligheid wordt veroorzaakt door een nieuwe houding, en verdwijnt doorgaans na ongeveer een minuut wanneer het hoofd stil wordt gehouden. Dit beeld past bij benigne paroxismale positieduizeligheid (BPPD). Een aanval van BPPD duurt hooguit enkele minuten.
– Is de draaiduizeligheid snel opgekomen? Heb je naast de duizeligheid last van bleekheid, misselijkheid en braken? Dat beeld past eerder bij neuritis vestibularis. Hierbij valt plots een van de evenwichtsorganen uit. Hoe dat komt, weten we niet. Het zou te maken kunnen hebben met luchtweginfecties (verkoudheid). Tijdens zo’n aanval kun je niet veel anders dan met gesloten ogen in bed liggen.
– Heb je aanvallen van heftige, zeer hinderlijke draaiduizeligheid die enkele uren aanhouden? Dit kan passen bij de ziekte van Menière. Tijdens de aanval hoor je minder en heb je last van oorsuizen of een vol gevoel in de oren. Je kunt ook misselijk zijn en braken. De aanvallen duren 2 tot 5 uur. Daarna kun je nog enkele dagen lichtere klachten ervaren. Vaak is dat een gevoel van druk in de oren.

Wat kun je zelf doen?

Heb je voor de eerste keer last van draaiduizeligheid, probeer dan gewoon door te gaan met wat je aan het doen bent.
Verder zijn de adviezen afhankelijk van de oorzaak:
– Bij benigne paroxismale positieduizeligheid kun je oefeningen doen die de duizeligheid sneller doen verdwijnen. Hier kan kinesitherapie een belangrijke rol spelen.
– De duizeligheid bij neuritis vestibularis en de ziekte van Ménière is vaak zo heftig dat bedrust in eerste instantie de enige mogelijkheid is. Zodra de duizeligheid vermindert, kun je proberen je dagelijkse bezigheden weer op te nemen.

Wat kunnen wij of de arts er aan doen?

De behandeling is afhankelijk van de oorzaak van de draaiduizeligheid:
– Acute duizeligheid met braken kan behandeld worden met medicijnen tegen misselijkheid en braken. Ook is het mogelijk binnen de kinesitherapie, via een bepaald patroon van bewegingen de duizeligheid weg te werken. De kristallen in de buisjes worden op die manier verplaatst
– Bij de ziekte van Menière wordt bètahistine voorgeschreven.
– In geval van nekklachten kan kinesitherapie helpen.
– Bij terugkerende duizeligheid is het belangrijk om de controle over het evenwicht te verbeteren met training. Want een slecht evenwicht leidt tot beperkte mobiliteit en dat verslechtert dan weer verder het evenwicht.